Villa Franca de Xira, Portugal, 8 mei 1994 (uit de serie Bullfighters)
Objectnummer1998.0048
TitelVilla Franca de Xira, Portugal, 8 mei 1994 (uit de serie Bullfighters)
Vervaardiger Rineke Dijkstra
BeschrijvingIn 1994 trok Rineke Dijkstra naar Portugal om daar forcados vast te leggen. Een forcado refereert naar een man die met een groep gezamenlijk een stier te lijf gaat en deze proberen te bedwingen. De forcados gaan onbewapend op tegen de stier in een ultieme test van moed. In tegenstelling tot Spaanse stiergevechten met een matador, gaat het bij Portugese stierengevechten niet om het individu, maar om het team als een geheel.
De mannen die Dijkstra hier heeft vastgelegd hebben net hun gevecht gehad met de stier. Hun ogen zijn glazig, hun gelaat afwezig. De kleerscheuren en bloedvlekken spreken voor deze mannen. Ze hebben misschien zelfs de dood, voor een vluchtig moment, in de ogen gekeken.
Dijkstra vangt hier drie kwetsbare mannen die net hun kracht hebben gedemonstreerd. De foto’s bieden een stille tegenspraak: een bloederige overwinning ten koste van onschuld. De mannen in de foto’s zijn niet meer wie ze waren voor hun rendez-vous met de stier. Ze hebben gewonnen, maar tegelijkertijd ook verloren.
Met een vermoeide blik kijkt de man recht de camera in, de bloedspatten nog op zijn gezicht en kraag. De foto behoort tot een serie die Rineke Dijkstra in 1994 maakte van ‘forcados’, Portugese stierenvechters die met acht man, ongewapend, in het slotgevecht de beslissende strijd met de stier voeren. Dijkstra maakte de opnames vlak na het gevecht.
Om zo onverzorgd in een museum te hangen. Gescheurd colbertje met vlekken, een smerig overhemd, ongekamd haar, bebloed gezicht… daar moet iets mee aan de hand zijn. Rineke Dijkstra begon als portretfotograaf, maar ‘werd helemaal gek van de poses van al die mannen’, zoals ze het omschrijft. Ze ging voortaan op zoek naar de ontroering, het emotionele moment, en drukte de sluiter van haar ouderwetse grootbeeld platencamera pas in als haar onderwerpen niet meer opletten hoe ze er op kwamen te staan. Sindsdien staan haar modellen er zo onelegant mogelijk bij. Dat is een kenmerk van haar werk geworden. Net zoals deze jonge man die ons hier verfomfaaid en glazig aanstaart, een foto die werd genomen op 8 Mei 1994 in Vila Franca de Xira, na het stierenvechten.
Bullfighters heet de serie met Portugese stierenvechters, onverhoedse portretten van de helden van Montemor, maar dan na de veldslag die ze allerminst glorieus gewonnen of verloren hebben. Aangeslagen verlaten ze de arena, alsof ze van het front komen, uit de loopgraven zijn gekropen, bebloed, met gescheurde kleren. Maar vooral de blik in deze ogen, die zojuist de dood hebben gezien. Het heldendom zonder sociaal masker, zonder bejubelde pose, geurt in werkelijkheid naar onderdrukte doodsangst. Stierenvechten is een mengeling van initiatierite en traumatische ervaring. Deze man is man geworden, maar tevens gewond tot in het diepst van zijn ziel. De foto legt het moment vast waarop de onschuld definitief verloren raakte. (eb)
De mannen die Dijkstra hier heeft vastgelegd hebben net hun gevecht gehad met de stier. Hun ogen zijn glazig, hun gelaat afwezig. De kleerscheuren en bloedvlekken spreken voor deze mannen. Ze hebben misschien zelfs de dood, voor een vluchtig moment, in de ogen gekeken.
Dijkstra vangt hier drie kwetsbare mannen die net hun kracht hebben gedemonstreerd. De foto’s bieden een stille tegenspraak: een bloederige overwinning ten koste van onschuld. De mannen in de foto’s zijn niet meer wie ze waren voor hun rendez-vous met de stier. Ze hebben gewonnen, maar tegelijkertijd ook verloren.
Met een vermoeide blik kijkt de man recht de camera in, de bloedspatten nog op zijn gezicht en kraag. De foto behoort tot een serie die Rineke Dijkstra in 1994 maakte van ‘forcados’, Portugese stierenvechters die met acht man, ongewapend, in het slotgevecht de beslissende strijd met de stier voeren. Dijkstra maakte de opnames vlak na het gevecht.
Om zo onverzorgd in een museum te hangen. Gescheurd colbertje met vlekken, een smerig overhemd, ongekamd haar, bebloed gezicht… daar moet iets mee aan de hand zijn. Rineke Dijkstra begon als portretfotograaf, maar ‘werd helemaal gek van de poses van al die mannen’, zoals ze het omschrijft. Ze ging voortaan op zoek naar de ontroering, het emotionele moment, en drukte de sluiter van haar ouderwetse grootbeeld platencamera pas in als haar onderwerpen niet meer opletten hoe ze er op kwamen te staan. Sindsdien staan haar modellen er zo onelegant mogelijk bij. Dat is een kenmerk van haar werk geworden. Net zoals deze jonge man die ons hier verfomfaaid en glazig aanstaart, een foto die werd genomen op 8 Mei 1994 in Vila Franca de Xira, na het stierenvechten.
Bullfighters heet de serie met Portugese stierenvechters, onverhoedse portretten van de helden van Montemor, maar dan na de veldslag die ze allerminst glorieus gewonnen of verloren hebben. Aangeslagen verlaten ze de arena, alsof ze van het front komen, uit de loopgraven zijn gekropen, bebloed, met gescheurde kleren. Maar vooral de blik in deze ogen, die zojuist de dood hebben gezien. Het heldendom zonder sociaal masker, zonder bejubelde pose, geurt in werkelijkheid naar onderdrukte doodsangst. Stierenvechten is een mengeling van initiatierite en traumatische ervaring. Deze man is man geworden, maar tevens gewond tot in het diepst van zijn ziel. De foto legt het moment vast waarop de onschuld definitief verloren raakte. (eb)
Datum 1994-05-08
Vervaardiging periode20e eeuw
Objectnaamfoto's, portretten
Objectcategoriefotografie
Techniekfotograferen
Formaat
- hoogte: 120.00 cm
breedte: 100.00 cm
lijst hoogte: 129.00 cm
breedte: 108.50 cm
dikte: 5.00 cm
Credit lineAankoop met steun van het Mondriaan Fonds, 1998