VERVALLEN David en Uria
Object number1953.0062
TitleVERVALLEN David en Uria
David geeft de brief aan Uriah
Uriah's brief
David geeft de brief aan Uriah
Uriah's brief
Creator Pieter Lastman
DescriptionThema's van schuld en onschuld hielden Lastman steeds bezig. Dit schilderij, waarvan koning Davids schuldigheid het onderwerp is, is daarvan een voorbeeld. David wilde trouwen met Uria's vrouw Bathseba die van hem, David, een kind verwachtte. Daarom stuurde hij Uria in de strijd en gaf hem bovendien een brief mee voor de legeraanvoerder met daarin de opdracht: "plaats Uria in het heetst van de strijd; trekt u dan van hem terug, opdat hij getroffen wordt en sneuvelt" (2 Samuel II:14-15). Tevoren was het thema 'David en Uria' slechts afgebeeld op bijbelillustraties. Anders dan Holbein deed op de prent die hij van het onderwerp maakte, beeldde Lastman ook de secretaris des konings af, die de brief heeft geschreven. De beschouwer kent, evenals de secretaris, de inhoud van de brief.
Lastman ging uit van een versie van het onderwerp die hij eerder, in 1611, had geschilderd (The Detroit Institute of Arts). Dit keer draaide hij de opstelling der figuren om en gaf hen meer ruimte. Daardoor krijgt koning David meer nadruk en wordt hij des te indrukwekkender. Hij zit iets rechts van de middenas van het schilderij. De brief in zijn hand, die Uria de dood in zal sturen, is het centrale punt in de iconografie èn de compositie van het stuk. Met deze brief maakt Lastman hardhandig duidelijk dat de fraai geklede koning David, behalve overspelig, ook nog moordenaar is.
Uria is Officier in het leger van koning David. Als hij van huis is, in de strijd tegen de Ammonieten, verleidt de koning Uria's vrouw Bathseba. Als blijkt dat Bathseba zwanger is laat David Uria terugroepen zodat deze voor de vader kan doorgaan. Maar Uria weigert om zelf bij zijn vrouw te zijn, terwijl zijn makkers oorlog voeren. Hij slaapt niet bij zijn vrouw maar blijft in het paleis. Het lukt David, tot driemaal toe, niet om Uria bij zijn vrouw te laten slapen. Dan besluit David om Uria uit de weg te ruimen. In een brief aan zijn legeraanvoerder vraagt hij om Uria in een gevaarlijke positie te laten vechten. Deze brief geeft David aan Uria zelf mee terug naar het strijdtoneel. Inderdaad komt Uria dan om het leven. De zoon van David sterft kort na zijn geboorte (Bijbel, 11 Samuël 11:1-27). Het moment is afgebeeld, waarop David de brief aan Uria geeft. Uria's houding is fier, ook al knielt hij, maar Davids blik en gebaren verraden aarzeling.
Lastman ging uit van een versie van het onderwerp die hij eerder, in 1611, had geschilderd (The Detroit Institute of Arts). Dit keer draaide hij de opstelling der figuren om en gaf hen meer ruimte. Daardoor krijgt koning David meer nadruk en wordt hij des te indrukwekkender. Hij zit iets rechts van de middenas van het schilderij. De brief in zijn hand, die Uria de dood in zal sturen, is het centrale punt in de iconografie èn de compositie van het stuk. Met deze brief maakt Lastman hardhandig duidelijk dat de fraai geklede koning David, behalve overspelig, ook nog moordenaar is.
Uria is Officier in het leger van koning David. Als hij van huis is, in de strijd tegen de Ammonieten, verleidt de koning Uria's vrouw Bathseba. Als blijkt dat Bathseba zwanger is laat David Uria terugroepen zodat deze voor de vader kan doorgaan. Maar Uria weigert om zelf bij zijn vrouw te zijn, terwijl zijn makkers oorlog voeren. Hij slaapt niet bij zijn vrouw maar blijft in het paleis. Het lukt David, tot driemaal toe, niet om Uria bij zijn vrouw te laten slapen. Dan besluit David om Uria uit de weg te ruimen. In een brief aan zijn legeraanvoerder vraagt hij om Uria in een gevaarlijke positie te laten vechten. Deze brief geeft David aan Uria zelf mee terug naar het strijdtoneel. Inderdaad komt Uria dan om het leven. De zoon van David sterft kort na zijn geboorte (Bijbel, 11 Samuël 11:1-27). Het moment is afgebeeld, waarop David de brief aan Uria geeft. Uria's houding is fier, ook al knielt hij, maar Davids blik en gebaren verraden aarzeling.
Production date 1619
Production period17e eeuw
Object nameschilderijen, portretten, historiestukken
Object categoryschilderijen
Materialolieverf, paneel (hout)
Techniqueschilderen
Dimensions
- hoogte: 41.50 cm
breedte: 62.50 cm
Credit lineBruikleen Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uitgeleend aan Groninger Museum
Dit kunstwerk behoort tot de Nederlands Kunstbezit-collectie (NK-collectie). Deze collectie bestaat uit kunstobjecten die na de Tweede Wereldoorlog door de geallieerden zijn teruggehaald uit Duitsland en nadien onder beheer zijn gekomen van de Nederlandse Staat. De collectie bevat objecten die mogelijk tussen 1933 en 1945 zijn geroofd, geconfisqueerd of onder dwang verkocht. Meer informatie is te vinden op wo2.collectienederland.nl. Indien u informatie heeft over dit kunstwerk kunt u contact opnemen met restitutie@cultureelerfgoed.nl. Dit helpt mogelijk in onze zoektocht naar de rechtmatige eigenaar.
Loan Cultural heritage agency of the Netherlands, on loan to Groninger Museum
This artwork is part of a collection that has been placed in custody of the Dutch government after it was recovered from Germany after World War II, and might have been looted, confiscated or sold under duress between 1933 and 1945. More information can be found at wo2.collectienederland.nl. At this website you also can contact us if you have new information regarding this artwork. It might be helpful in the search for its rightful owner.